In veel trainingen, presentaties en meetings is het essentieel om theoretische inhoud over te brengen. Maar vaak blijven deelnemers passief, en verdwijnt de informatie snel weer naar de achtergrond. Hoe voorkom je dat en zorg je dat je theorie blijft hangen? Interactief en activerend werken kan hier het verschil maken.
In deze blog geef ik inzichten en drie concrete activiteiten die je direct kunt inzetten om je publiek actief bij de les te houden.
Waarom theorie presenteren?
Laten we eerst even stilstaan bij de vraag waarom je überhaupt theoretische informatie zou presenteren, in plaats van deelnemers zelf alles te laten ontdekken. Er zijn een paar goede redenen:
1. Nieuwe theorie presenteren aan “leken”
Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat wanneer theorie volledig nieuw is, directe instructie en presentatie de meest efficiënte en effectieve manier is om deze kennis over te dragen. Denk bijvoorbeeld aan nieuwe medewerkers in je organisatie. Zij hebben vaak behoefte aan een eerste kennismaking met de basisbegrippen en kaders. Een presentatie waarin je deze basis helder uitlegt kan dus erg effectief zijn.
Geef je opleiding aan nieuwkomers? Beperk je interactie tot je hen een duidelijk kader hebt mee gegeven.
2. Tijdbesparing, efficiëntie en controle
Door zelf theorie over te dragen, win je veel tijd en kun je snel een grote hoeveelheid informatie delen. Bovendien heb je controle over de inhoud en kan je precies die informatie belichten die cruciaal is voor je onderwerp.
3. Kwaliteit van de informatie
Jij bent waarschijnlijk de expert, en daarmee ben je goed uitgerust om de juiste nuances en accenten in je uitleg te leggen. Je hebt controle over wat je vertelt en hoe je het structureert, waardoor je de kans vergroot dat de informatie duidelijk en overtuigend wordt gepresenteerd.
Wil je meer weten over interactief en activerend opleiden? Check op onze demo pagina of we een open workshop organiseren rond dit thema of neem deel aan onze open opleiding. Wil je meer info? Check onze opleidingspagina of neem contact op.
Waarom theorie interactief overbrengen?
Zelfs als je een uitstekende theoretische presentatie geeft, betekent dat niet dat de inhoud in het geheugen van je publiek verankerd wordt. Om de theorie echt goed over te brengen en ervoor te zorgen dat die in hun hoofd blijft zitten, is interactie en activering van cruciaal belang.
Deelnemers leren beter wanneer ze zelf actief aan de slag gaan met de stof. Het stellen van vragen, het herhalen en reactiveren van theorie, en het toepassen van geleerde inhoud helpt om kennis dieper in het geheugen te verankeren. Door interactie te creëren, bied je hen ook de kans om de stof te verwerken en eigen te maken. Bovendien maak je de ervaring leuker, wat de motivatie en aandacht verhoogt.
Tot slot moet je op een bepaald moment evalueren en controleren of en hoe de deelnemers de informatie hebben onthouden. Evaluatie en testing zijn goede leerdoelen voor interessante interactieve activiteiten als aanvulling op je presentatie.
In deze video vind je een samenvatting van deze blog
Drie activiteiten voor interactieve theorieoverdracht
Hieronder deel ik drie eenvoudige, maar krachtige manieren om theorie interactief over te dragen. Deze activiteiten zorgen ervoor dat de inhoud actueel blijft, deelnemers zich betrokken voelen en ze actief met de theorie aan de slag gaan.
1. Stel vragen aan je deelnemers
Een van de eenvoudigste en meest effectieve manieren om interactie te creëren is door vragen te stellen. Dit kan zowel online als offline, en het stimuleert je deelnemers om actief over de theorie na te denken.
Vraagstelling kan je op diverse manieren inzetten:
Voorspellen: Stel vragen aan je deelnemers over de volgende module of het volgende hoofdstuk. Dit stimuleert hen om na te denken over de leerstof in bredere context. Bovendien peil je naar voorkennis en maak je hen nieuwsgierig naar info die ze nog niet kennen.
Terugkijken: Vraag aan het einde van de presentatie of training welke inzichten ze hebben opgedaan, of laat ze opschrijven welke begrippen hen zijn bijgebleven. Dit helpt hen om de theorie nog eens te overdenken en te herhalen.
Je kunt vragen ook in subgroepen laten bespreken, of in break-out rooms online, zodat deelnemers de stof samen verwerken en hier actief mee bezig zijn.
2. Laat deelnemers zelf een quiz maken
Quizzen zijn ideaal om theorie te herhalen en te reactiveren. Ze helpen om snel en efficiënt de kennis op te frissen. Veel trainers en presentatoren maken echter zelf de quiz en verliezen daarmee enorm veel tijd. Maar wat als je je deelnemers de quiz zelf laat opstellen?
Hoe werkt het?
Laat je deelnemers individueel en in groepjes nadenken over quizvragen die de inhoud van de theorie samenvatten. Vraag hen bijvoorbeeld om vijf kernvragen te bedenken over de presentatie die je net hebt gegeven. Hierdoor worden deelnemers gedwongen om de stof samen te vatten en kritisch te denken over de leerstof.
Waarom werkt dit zo goed?
Door deelnemers zelf vragen te laten formuleren, geef je hen verantwoordelijkheid en eigenaarschap over hun leerproces. Bovendien worden ze gedwongen om de theorie nog eens goed door te nemen, waardoor de kans dat ze de informatie onthouden aanzienlijk toeneemt.
Tip: Een beetje competitie kan ook helpen! Laat bijvoorbeeld de groep met de beste quizvragen een kleine prijs winnen. Een chokotoff kan al wonderen doen voor de motivatie.
3. De “120-seconden”-activiteit
Deze activiteit is een perfecte opwarmer voor het begin van een tweede sessie of een vervolgmeeting. Het idee is simpel: geef je deelnemers 120 seconden om zoveel mogelijk op te schrijven van wat ze zich herinneren van de vorige sessie of presentatie, zonder te spieken in hun notities of syllabus.
Waarom is dit zo effectief?
Deze oefening maakt gebruik van het principe van retrieval practice, een bewezen manier om kennis in het geheugen te verankeren. Het zorgt ervoor dat deelnemers de leerstof nogmaals herhalen, zonder dat het passief aanvoelt. Vervolgens kun je hen in groepjes plaatsen om hun antwoorden te vergelijken en een gezamenlijke lijst op te stellen. Dit helpt om een volledig beeld van de besproken theorie te krijgen en verheldert eventuele onduidelijkheden.
Belangrijke principes van interactieve theorieoverdracht
1. Reactivering
Herhaling van de theorie is essentieel om het geheugen te stimuleren. Maar pas op: herhaal op de juiste manier. Laat deelnemers zelf actief nadenken over de theorie en er vragen over stellen. Vermijd monotoon herhalen zonder interactie, want dat houdt hun aandacht niet vast.
2. Verantwoordelijkheid geven
Als je deelnemers een rol geeft in het leerproces, bijvoorbeeld door hen zelf vragen te laten formuleren of door hen hun eigen kennis te laten toetsen, geef je ze eigenaarschap over hun leerproces. Dit vergroot hun motivatie en betrokkenheid.
3. Regelmatige feedback en evaluatie
Geef regelmatig feedback over hun begrip van de theorie. Dit helpt om gaten in hun kennis te identificeren en geeft hen de mogelijkheid om de stof nogmaals door te nemen als dat nodig is.
Hopelijk ben je geïnspireerd om deze activiteiten uit te proberen in je volgende training of presentatie. Door het leereffect te vergroten en het leerproces actiever te maken, creëer je een leerervaring die blijft hangen en motiveer je je deelnemers om zelf aan de slag te gaan met hun kennis. Veel succes!
Wil je meer weten over interactief en activerend opleiden? Check op onze demo pagina of we een open workshop organiseren rond dit thema of neem deel aan onze open opleiding. Wil je meer info? Check onze opleidingspagina of neem contact op.
Comments