Top 5 valkuilen van goedbedoeld leiderschap

Of hoe je de balans vindt tussen kracht en verbinding

Veel leidinggevenden starten met de beste intenties: ze willen hun team ondersteunen, de sfeer goed houden en zorgen dat iedereen zich goed voelt. Maar net dat “goed willen doen” kan een valkuil worden. Te toegeeflijk, te onduidelijk, te afwachtend… en voor je het weet verdwijnt richting en energie uit het team.

Echt leiderschap gaat over balans vinden tussen autoriteit en verbinding: durven staan in je rol, duidelijk zijn over verwachtingen én tegelijk werken vanuit vertrouwen en relatie. Dit zijn de 5 meest voorkomende valkuilen van goedbedoeld leiderschap én hoe jij ze kan vermijden.

Naar aanleiding van deze blog deed ik aan zelfreflectie en, eerlijk, ik moest even slikken. 1, 2, 4 en 5 komen geregeld voor als ik leiding geef. Ik ben benieuwd naar jouw top 3 ...

1. Te veel ruimte geven uit angst om ‘te streng’ te zijn

De valkuil:

Veel leidinggevenden veronderstellen dat regels en grenzen vanzelf duidelijk zijn en dat iedereen ze op dezelfde manier interpreteert. “Ik moet hen daar toch niet op aanspreken, dat spreekt toch voor zich?” is een vaak gehoorde redenering. Soms hoor je ook: “Mensen moeten gewoon hun gezond verstand gebruiken.” Maar gezond verstand is vaag en sterk afhankelijk van iemands referentiekader. Wat voor de één logisch is, is voor de ander helemaal niet vanzelfsprekend.

Het probleem is dat regels die niet benoemd of gehandhaafd worden, snel vervagen. Medewerkers zetten ze naar hun hand en zonder feedback of correctie krijgen ze de indruk dat het gedrag wél oké is.

De oplossing:

• Autoritair: Benoem regels expliciet en maak kaders zichtbaar. Ga er niet vanuit dat iedereen dezelfde vanzelfsprekendheden deelt.

• Verbindend: Leg uit waarom die grenzen er zijn en erken de nood aan autonomie.

  
  

Echte autonomie vraagt duidelijke kaders. Zonder grenzen is er geen veiligheid, geen houvast en uiteindelijk ook geen vrijheid. Grenzen zorgen voor speelruimte en duidelijkheid. Te veel begrenzing verstikt, te weinig leidt tot chaos. Het leiderschap zit in het vinden van de juiste balans.

2. Te toegeeflijk zijn om sympathiek te blijven

De valkuil:

Een medewerker aanspreken op fouten of gemiste afspraken voelt ongemakkelijk. Het kan al snel aanvoelen alsof je de relatie schaadt of iemand afwijst. Vanuit dat gevoel laten veel leidinggevenden zaken passeren. Ze willen niet onsympathiek overkomen en vermijden de confrontatie.

Daarbij speelt vaak ook angst mee: “Wat als ik te streng ben en ze nemen ontslag? Wat als iemand ziek wordt wanneer ik hen aanspreek?” Zeker in knelpuntberoepen of bij veelvuldige afwezigheid kan die angst verlammend werken. De intentie is goed, maar het gevolg is dat verantwoordelijkheidsgevoel verdwijnt en afspraken vrijblijvend worden.

De oplossing:

• Autoritair: Spreek consequent en concreet aan op afspraken. Niet vaag of vrijblijvend, maar helder en feitelijk.

• Verbindend: Doe dat met respect en vanuit de relatie. Toon dat je gedrag bespreekt, niet de persoon: “Ik zie dat dit niet lukt, wat heb jij nodig om dit wel waar te maken?”

Door die combinatie voelt aanspreken niet als afwijzen, maar als uitnodiging tot groei.

Wil je meer weten over dit thema? Check ons aanbod aan gratis open workshops en webinars.

3. Micromanagen in plaats van vertrouwen geven

De valkuil:

Veel leidinggevenden vinden het spannend om los te laten. Ze vrezen dat het resultaat tegenvalt en volgen daarom elk detail op. Op korte termijn lijkt dat efficiënt – je houdt alles in de hand – maar op lange termijn smoort het de motivatie. Medewerkers krijgen het gevoel dat hun manier nooit goed genoeg is en dat ze geen ruimte hebben om zelf te leren en te groeien.

De oplossing:

• Autoritair: Bewaak het proces en de voortgang naar het resultaat, maar laat details los. Focus op de weg én het doel, niet op elk stapje tussendoor.

• Verbindend: Geef vertrouwen, erken de inzet en vier vooruitgang. Zo ontstaat ruimte voor eigenaarschap.

Het Job Demands-Resources model toont dat micromanagement de werkdruk en stress verhoogt (extra demands). Autonomie en vertrouwen daarentegen zijn hulpbronnen die energie geven. Wie minder controleert en meer vertrouwen schenkt, bouwt aan veerkrachtige en gemotiveerde teams.

4. Te weinig zichtbaar en aanwezig zijn

De valkuil:

Sommige leidinggevenden trekken zich terug om hun team vrijheid te geven. Hun intentie lijkt positief, maar vaak is er meer aan de hand: onzichtbaarheid kan ook een manier zijn om confrontaties of moeilijke gesprekken te vermijden. “Vrijheid geven” klinkt dan nobel, maar verhult dat de leidinggevende zich verbergt voor zijn rol.

Het effect is hoe dan ook hetzelfde: teamleden krijgen te veel vrijheid, weten niet waar de prioriteiten liggen en raken versnipperd. Zonder richting ontstaan eilandjes, rivaliteit of chaos. In dat vacuüm vaart ieder zijn eigen koers – met frustratie als gevolg.

De oplossing:

• Autoritair: Laat je zien. Wees fysiek of digitaal aanwezig en toon dat je betrokken bent bij koers en proces.

• Verbindend: Gebruik die aanwezigheid om verbinding te maken: stel vragen, luister, waardeer. Zo ervaren medewerkers richting én steun, in plaats van controle.

Wens je je collega's ook meer kracht én verbinding toe in hun communicatie? Check ons aanbod.

5. Alles zelf willen oplossen

De valkuil:

Veel leiders nemen problemen te snel op hun schouders. “Ik wil mijn team niet belasten” klinkt nobel, maar ondermijnt eigenaarschap. Medewerkers wennen eraan dat de leidinggevende toch wel redt wat fout gaat. De leider raakt overbelast en het team verliest de kans om te groeien.

De oplossing:

• Autoritair: Leg verantwoordelijkheden terug waar ze horen.

• Verbindend: Coach medewerkers in het vinden van hun eigen oplossingen en stimuleer hun growth mindset.

Onderzoek naar de Growth Mindset (Carol Dweck) laat zien dat leren en ontwikkelen pas echt plaatsvindt wanneer medewerkers fouten mogen maken en verantwoordelijkheid dragen. Leiders die alles oplossen, houden groei tegen.

De kern: autoritair én verbindend leiderschap

Goedbedoeld leiderschap hoeft geen valkuil te zijn. Het draait om autoritatief leiderschap:

• Duidelijk én menselijk.

• Grenzen stellen én ruimte geven.

• Zichtbaar aanwezig zijn én vertrouwen schenken.

Wie die balans vindt, geeft richting én creëert verbinding. En dat is precies wat teams vandaag nodig hebben om met werkvreugde te bouwen aan resultaten en voldoening.

Wens je je collega's ook meer kracht én verbinding toe in hun communicatie? Check ons aanbod.